Gaat je paard harder lopen en fitter worden als hij 2 x zoveel biks krijgt?

‘Hij is niet dik zat’, ‘Hij is niet vlug zat’, ‘ge moet hum meer voeieren’, ‘Gooit er is wat meer voeier in’.
Mooie uitspraken die hier in Brabant vaak gedaan worden als het gaat om het voeren van de paarden. De heersende gedachte die er speelt is dat een paard wat vlugger of dikker moet worden, geholpen kan worden door 2 keer zoveel gangbare brok te geven. Maar is dit wel echt zo? Wordt hij hier dikker en vlugger van? En daarnaast wat heeft dit verder voor effecten? Maar ook, als je zelf 2 x zoveel boterhammen eet, wordt jij dan vlugger en op een goede manier dikker? In deze blog gaan we verder op deze vragen in en wat dit daadwerkelijk in het paard doet.

Als wij 2 keer zoveel boterhammen gaan eten, dan is mijn veronderstelling dat we zeker niet vlugger worden. Om hier iets meer over te zeggen, zijn er een aantal dingen waar we naar moeten kijken. Brood bestaat voornamelijk uit graan, meest gebruikt is tarwe. Hier gaan we dan ook even vanuit in dit verhaal. Tarwe bevat een aantal anti-nutriënten, zoals gliadine, lectine en fytinezuur. In het kort gezegd kunnen deze zorgen voor ontstekingen in de darmen, een hype permeabele darm en het binden van mineralen. Dit is dus op celniveau niet heel handig, wat dus uiteindelijk zorgt voor een minder functionerend lichaam. Verder bevat brood een vrij hoge Glycemische Index en Glycemische Lading. De GI staat voor de snelheid waarmee koolhydraten in de darm worden verteerd en als glucose in de bloedbaan worden opgenomen. Dit wordt vergeleken met de reactie op 50 gram pure glucose. Deze reacties is de waarde 100. Een Glycemische Index boven de 70 wordt als hoog beschouwd. De GL gaat over de duur van de stijging van de bloedsuikerspiegel. De GL is dan ook een goede indicator voor de hoeveelheid insuline die nodig is om de verhoogde glucose concentratie te normaliseren. Op het moment dat je in beweging bent, heb je geen insuline nodig om de glucose op te nemen, dan kan het dus bruikbaar zijn om een product met een hoge GI in te nemen. Als je zit dan is dit wel nodig en worden de overtollige koolhydraten als vet opgeslagen. Als je producten met een hoge GL eet zijn vaak bekend, de after dinner dips, vanwege de stijging en daling in glucose en insulinespiegels. Kleine tip tussendoor: Begin elke maaltijd met vet en/of eiwit en eet je koolhydraten later, zo hebben de koolhydraten een minder heftige inwerking op je lijf.
Mijn inziens is 2 keer zoveel brood eten dus absoluut geen oplossing om vlugger te worden en niet om op een gezonde manier aan te komen.
Ga maar eens na hoe voel je jezelf na een koolhydraatrijke maaltijd? Heb je dan juist zin om te werken of juist zin om te slapen?

Hoe zit dit dan bij een paard?
Om dit te beredeneren moeten we eerst eens kijken wat de samenstelling is van de gemiddelde brok. De meest gebruikte grondstoffen hierin zijn: Gerst, haver, maïs, tarwe, tarwegries/schroot/zemel, sojaschroot/bonen, lijnzaad, allerlei soorten zaadoliën, etc. De voornaamste bestanddelen zijn over het algemeen granen, soja en zaadoliën.
Gezien een paard een andere spijsvertering heeft en is ingesteld op andere voedingsmiddelen dan de mens zou de reactie op 2 keer zoveel voeren nog wel eens anders kunnen zijn. Ware het niet dat het 2 keer zoveel voeren van een product hoog in granen misschien nog wel slechter werkt dan bij een mens. De negatieve effecten van graan hebben we deels al behandeld in de vorige alinea, deze zijn voor een paard vrijwel gelijk als voor de mens. Als we kijken naar soja, dan zitten we mijn inziens deels in een ethische discussie. Willen we producten die aan de andere kant van de wereld geproduceerd worden hier gebruiken? Ander punt is dat soja ook behoorlijk wat anti-nutrienten bevat die kunnen zorgen voor problemen in het maag-darm kanaal. Soja wordt voornamelijk veel gebruikt vanwege het mooie aminozuurpatroon. Handig voedingsmiddel? Nee, niet altijd. Dan hebben we het nog punt zaadoliën. Zaadoliën zijn een grote bron van Linolzuur (LA), dit zijn meervoudig onverzadigde vetzuren van de Omega 6. Teveel linolzuur heeft een negatieve impact op je paard. Als deze oliën verhit zijn geweest, geraffineerd, dan bevatten ze vaak transvetzuren. Deze verbindingen komen in de natuur niet voor en zijn zeer onhandig voor mens en dier.

Conclusie is eigenlijk dat meer van deze producten voeren enorm veel stress oplevert op celniveau. Deze stress gaat er uiteindelijk voor zorgen geprikkeld worden en als ze niet voldoende bewegen, wordt er veel vet opgeslagen. Deze paarden kunnen er optisch goed uitzien, maar op het moment dat je kleiner gaat kijken zie je vaak dat het juist vetweefsel is wat deze paarden hebben. Dit is iets anders als spieren op het lijf.

Dus je paard zal echt wel dikker worden als je hem meer gangbare brok gaat geven, maar is deze manier van dikker worden dan functioneel? Ik denk het niet.
Hij zal misschien ook scherper/vlugger worden. Echter is dit over het algemeen op basis van stress, dit is geen energie die langzaam vrijkomt. En een paard in de stress-stand (sympaticus) kan niets leren, die kun je enkel conditioneren. Andere paarden gaan zo in de stress-stand dat ze juist dicht klappen. Hierbij lopen vele processen stuk, waardoor hij juist compleet energieloos is. 

Al met al lijkt het me dus geen handige keuze en zal het ons als mens en ons paard niet op een goede manier vlugger of dikker maken. Uiteindelijk is het vergelijkbaar met ons als mens. Het is me dan ook een raadsel, waarom we vaak weten dat 2 x zoveel eten geen oplossing is, terwijl we dit wel verwachten als oplossing voor ons paard.

Uiteindelijk is deze blog een hele globale weergave geworden, de komende tijd gaan er meer blogs en ga ik voor jullie dieper in op bepaalde voedingsmiddelen en processen in het lichaam.

Disclaimer: Het is niet zo dat alle producten met anti-nutriënten vermeden moeten worden. Elke plant maakt anti-nutriënten, dit heeft een functie namelijk het beschermen tegen invloeden van buitenaf. We moeten alleen opletten dat we niet teveel anti-nutriënten binnenkrijgen. De bereiding van bepaalde groentes kan ervoor zorgen dat de anti-nutriënten geen schade meer toe kunnen dienen.